अहं प्रातः उत्तिष्ठामि Class 6 Sanskrit Chapter 4 MCQ Questions
बहुविकल्पीय प्रश्नाः
प्रदत्तविकल्पेभ्यः उचितं उत्तरं चिनुत । (दिए गए विकल्पों से सही उत्तर चुनिए ।)
Question 1.
रमा प्रातः (5:15) ……… वादने उत्तिष्ठति ।
(i) सपादपञ्च
(ii) सार्धपञ्च
(iii) पादोनपञ्च
(iv) सपादषड्
Answer:
(i) सपादपञ्च
Question 2.
मम पिता (6:30) ……. वादने उद्यानं गच्छति।
(i) सार्धसप्त
(ii) सार्धषड्
(iii) सपादषड्
(iv) सार्धसप्त
Answer:
(ii) सार्धषड्
Question 3.
मम माता (7:00) ……… वादने दुग्धं आनयति।
(i) षड्
(ii) सप्त
(iii) पादोनसप्त
(iv) नव
Answer:
(ii) सप्त
Question 4.
राधिका रामेण सह (8:45) …….. वादने विद्यालयं गच्छति ।
(i) पादोन-अष्ट
(ii) पादोन-नव
(iii) सपाद-नव
(iv) पादोन- सप्त
Answer:
(ii) पादोन-नव
Question 5.
रमा (5:30) ……… वादन पर्यन्तं अध्ययनं करोति ।
(i) सपाद-पञ्च
(ii) पादोन-पञ्च
(iii) सार्ध-पञ्च
(iv) पादोन-षड्
Answer:
(iii) सार्ध-पञ्च
कोष्ठकात् उचितं कालबोधकशब्दं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत। (कोष्ठक से सही कालबोधक शब्द को चुनकर रिक्त स्थान भरिए ।)
Question 6.
प्रात: (7:30) ……….. वादने प्रार्थना । (सार्धसप्त, सार्धनव, सपादसप्त)
Answer:
सार्धसप्त
Question 7.
प्रात: (10:15) ……… वादने अर्धावकाशः । (सार्धदश, सपाददश, पादोनदश)
Answer:
सपाददश
Question 8.
प्रात: (10:30) ………. वादने चतुर्थः कालांश: । (सपाददश, सार्धदश, पादोनदश)
Answer:
सार्धदश
Question 9.
प्रात: (11:15) ……… वादने पञ्चमः कालांश: ।
(सपाद – एकादश, सार्ध – एकादश, पादोन-एकादश)
Answer:
सपाद – एकादश
Question 10.
मध्याह्ने (12:45) …………. वादने पूर्णः अवकाशः। (पादोन-एकादश, पादोन-एक, पादोन-द्वादश)
Answer:
पादोन-एक
Question 11.
निम्नलिखितम् अनुच्छेदं पठित्वा तदाधारितान् प्रश्नान् उत्तरत। (नीचे लिखे अनुच्छेद को पढ़कर उस पर आधारित प्रश्नों के उत्तर दीजिए ।)
नमो नमः । मम नाम सन्दीपः । अहं मम दिनचर्यां वदामि। नमो नमः। मम नाम खुशी । अहं अपि मम दिनचर्यां वदामि। खुशी : अहं प्रतिदिनं प्रातः पञ्चवादने उत्तिष्ठामि ।
सन्दीप: : प्रथमं भूमेः वन्दनं करोमि, मातापितरौ च नमामि ।
खुशी : तत: उष:पानं करोमि, यत्र कवोष्णं जलं पिबामि ।
खुशी : अहं सपाद – पञ्चवादने शौचं करोमि, तदनन्तरं मुखप्रक्षालनं दन्तधावनं च करोमि ।
I. एकपदेन उत्तरत। (एक शब्द में उत्तर दीजिए ।)
Question 1.
प्रतिदिनं पञ्चवादने का उत्तिष्ठति ?
Answer:
खुशी
Question 2.
प्रातः मातापितरौ कः नमति ?
Answer:
सन्दीपः
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत। (पूर्ण वाक्य में उत्तर दीजिए ।)
Question 1.
स्वदिनचर्यां कौ वदतः ?
Answer:
स्वदिनचर्यां खुशी सन्दीपः च वदतः ।
Question 2.
खुशी सपाद – पञ्चवादने किं किं करोति ?
Answer:
खुशी सपाद – पञ्चवादने शौचं करोति, तदनन्तरं मुखप्रक्षालनं दन्तधावनं च करोति ।
III. भाषिककार्यम् । (भाषा संबंधी कार्य ।)
Question 1.
अनुच्छेदे ”करोमि’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम् ?
(क) सन्दीपः
(ख) खुशी
(ग) ततः
(घ) यत्र
Answer:
(ख) खुशी
Question 2.
‘वारि’ इति पदस्य पर्यायवाचीपदं किम् ?
(क) कवोष्णं
(ख) जलं
(ग) वन्दनं
(घ) धावनं
Answer:
(ख) जलं
Question 12.
निम्न-पदानाम् मूलशब्दं लिखत । (निम्न पदों के मूल शब्द को लिखिए।)
(क) मम ………
Answer:
अस्मद्
(ख) अहम् …..
Answer:
अस्मद्
(ग) भूमेः ……….
Answer:
भूमि
(घ) विद्यालयं ………
Answer:
विद्यालय
(ङ) मातुः ………
Answer:
मातृ
(च) पितुः ……….
Answer:
पितृ
Question 13.
घटिकां दृष्ट्वा अक्षरैः समयं लिखन्तु ।
(घड़ी को देखकर अक्षरों के द्वारा समय लिखिए ।)
Answer:
(क) द्विवादनम्
(ख) सपाद – द्विवादनम्
(ग) सार्ध – द्विवादनम्
(घ) पादोन- त्रिवादनम्
(ङ) त्रिवादनम्
(च) सपाद- त्रिवादनम्
(छ) सार्ध-त्रिवादनम्
(ज) पादोन – चतुर्वादनम्
Question 14.
निम्न-पदानाम् मूलधातुं लिखत । (निम्न पदों के मूल धातु को लिखिए |)
(क) करोमि ……….
(ख) नमामि ………..
(ग) पिबामि ………..
(घ) वदामि ………..
(ङ) गच्छामि ……….
(च) उत्तिष्ठामि ……….
Answer:
(क) कृ
(ख) नम्
(ग) पा (पिब्)
(घ) वद्
(ङ) गम्
(च) स्था
Question 15.
प्रदत्तसमयम् अक्षरैः लिखन्तु । (दिए गए समय को अक्षरों में लिखिए |)
यथा – अहं प्रतिदिनं (०९:००) नववादने शयनं करोमि ।
(क) प्रतिदिनं अहं प्रात: (०५:००) …………. उत्तिष्ठामि ।
Answer:
पञ्चवादने
(ख) प्रातः (०५:१५) ………. मुखप्रक्षालनं दन्तधावनं च करोमि ।
Answer:
सपाद – पञ्चवादने
(ग) प्रातः (५:३०) ……….. सूर्य नमस्कारं योगासनं च करोमि ।
Answer:
सार्ध – पञ्चवादने
(घ) प्रातः (५:४५) …….. उद्यानम् प्रति गच्छामि।
Answer:
पादोन षड्वादने
(ङ) प्रात: (६:००) ……….. स्वाध्यायं करोमि।
Answer:
षड्वादने
Question 16.
उदाहरणानुगुणं प्रश्ननिर्माणं कुर्वन्तु । (उदाहरण के अनुसार प्रश्न निर्माण कीजिए । )
यथा – अहम् सप्तवादने उत्तिष्ठामि ।
प्रश्न – त्वं कदा उत्तिष्ठसि ?
(क) अहं मम दिनचर्यां वदामि ।
………………………
Answer:
त्वं कस्य दिनचर्यां वदसि ?
(ख) अहं सार्ध – पञ्चवादने सूर्य नमस्कारं करोमि ।
………………………
Answer:
त्वं कदा सूर्य नमस्कारं करोषि ?
(ग) अहं प्रातः कवोष्णं जलं पिबामि।
………………………
Answer:
त्वं कदा कवोष्णं जलं पिबसि ?
(घ) अहं पादोन – सप्तवादने स्नानं करोमि ।
………………………
Answer:
त्वं कदा (कति वादने) स्नानं करोषि ?
(ङ) अहं सार्ध – सप्तवादने विद्यालयं गच्छामि।
………………………
Answer:
त्वं कदा ( कति वादने) विद्यालयं गच्छसि ?
