एषः कः ? एषा का ? एतत् किम् ? Class 6 Sanskrit Chapter 2 MCQ Questions
बहुविकल्पीय प्रश्नाः
प्रदत्तविकल्पेभ्यः उचितं उत्तरं चिनुत । (दिए गए विकल्पों से सही उत्तर चुनिए ।)
Question 1.
‘एषा’ इति पदम् अस्ति-
(i) पुल्लिंगम्
(ii) स्त्रीलिंगम
(iii) नपुंसकलिंगम्
Answer:
(ii) स्त्रीलिंगम
Question 2.
‘किम्’ इति मूलशब्दस्य नपुंसकलिंगे द्विवचनं रूपं भवति-
(i) किम्
(ii) के
(iii) कानि
Answer:
(ii) के
Question 3.
खादति’ इति पदस्य बहुवचनं भवति –
(i) खादन्ति
(ii) खादतः
(iii) खादतु
Answer:
(i) खादन्ति
Question 4.
स्त्रीलिंगवाचीपदं नास्ति-
(i) अजे
(ii) पत्रे
(iii) वैघै
Answer:
(ii) पत्रे
Question 5.
‘किम् …… दूरदर्शनम् ?’ रिक्तस्थाने अस्ति-
(i) एषः
(ii) एषा
(iii) एतत्
Answer:
(iii) एतत्
Question 6.
पुंलिङ्गः कः ?
(क) शिक्षक:
(ख) शिक्षिका
(ग) बालिका
(घ) महिला
उत्तरम्:
(क) शिक्षक:
Question 7.
स्त्रीलिङ्गः कः ?
(क) सः
(ख) सा
(ग) तत्
(घ) बालकाः
उत्तरम्:
(ख) सा
Question 8.
नपुंसकलिङ्गः कः ?
(क) चन्द्रयानम्
(ख) अजा:
(ग) बालिका
(घ) लता
उत्तरम्:
(क) चन्द्रयानम्
Question 9.
यस्य शब्दस्य अन्ते ‘अ’ वर्णः अस्ति सः …….शब्दः भवति ।
(क) अकारान्तः
(ख) आकारान्तः
(ग) ईकारान्तः
(घ) ऋकारान्तः
उत्तरम्:
(क) अकारान्तः
Question 10.
यस्य शब्दस्य अन्ते ‘आ’ वर्णः अस्ति सः ………. शब्दः भवति ।
(क) अकारान्तः
(ख) आकारान्तः
(ग) ईकारान्तः
(घ) इकारान्तः
उत्तरम्:
(ख) आकारान्तः
Question 11.
यस्य शब्दस्य अन्ते ‘ई’ वर्ण । अस्ति सः शब्द भवति-
(क) अकारान्तः
(ख) आकारान्तः
(ग) ईकारान्तः
(घ) इकारान्तः
उत्तरम्:
(ग) ईकारान्तः
Question 12.
ईकारान्तः शब्दः प्रायशः ……… भवति ।
(क) स्त्रीलिङ्गे
(ख) पुंलिङ्गे
(ग) नपुंसकलिङ्गे
(घ) बहुवचने
उत्तरम्:
(क) स्त्रीलिङ्गे
Question 13.
आकारान्तः शब्दः प्रायशः ……. भवति ।
(क) पुंलिङ्गे
(ख) स्त्रीलिङ्गे
(ग) नपुंसकलिङ्गे
(घ) एकवचने
उत्तरम्:
(ख) स्त्रीलिङ्गे
Question 14.
अकारान्तः शब्दः भवति-
(क) पुंलिङ्गे अथवा नपुंसकलिङ्गे
(ख) स्त्रीलिङ्गे
(ग) द्विवचने
(घ) बहुवचने
उत्तरम्:
(क) पुंलिङ्गे अथवा नपुंसकलिङ्गे
Question 15.
पुष्पम् ……….
(क) चालयति
(ख) गायति
(ग) विकसति
(घ) नृत्यति
उत्तरम्:
(ग) विकसति
Question 16.
हिन्दीभाषया अनुवादं कुरुत । (हिंदी भाषा में अनुवाद कीजिए ।)
(क) सः मयूरः । ……………….
(ख) तौ शुकौ । ……………
(ग) ते वानराः । ……………
(घ) एषः बालकः । ……………
(ङ) एतौ बालकौ । ………………
(च) एते बालकाः । …………..
(छ) सा शिक्षिका । ……………
(ज) ते शिक्षिके । …………..
(झ) तानि फलानि । ……………
(ञ) एषा बालिका । ……………
(ट) एते बालिके । …………..
(ठ) एताः बालिकाः । ……………
Answer:
(क) वह मोर है।
(ख) वे दो तोते हैं ।
(ग) वे सब बन्दर हैं।
(घ) यह लड़का है।
(ङ) ये दो लड़के हैं।
(च) ये सब लड़के हैं।
(छ) वह अध्यापिका है।
(ज) वे दो अध्यापिकाएँ हैं।
(झ) वे सब फल हैं।
(ञ) यह लड़की है।
(ट) ये दो लड़कियाँ हैं।
(ठ) ये सब लड़कियाँ हैं।
Question 17.
कोष्ठकात् उचित – सर्वनामपदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत। (कोष्ठक से उचित सर्वनाम पदों को चुनकर रिक्त स्थान भरिए ।)
(क) …………… गजौ चलतः। (एषः, एतौ, एते)
(ख) ………. कन्दुकानि सन्ति । (तत्, ते, तानि)
(ग) ……… धावकः धावति। (सः, सा, तत्)
(घ) ………… घटिका अस्ति । (एषा, एतत्, सः)
(ङ) ………… गृहम् अस्ति। (सः, एषः, एतत् )
Answer:
(क) एतौ
(ख) तानि
(ग) सः
(घ) एषा
(ङ) एतत्
Question 18.
अधोदत्ताम् तालिकां सम्पूरयत । (नीचे दी गई तालिका को पूर्ण कीजिए ।)
Answer:
Question 19.
मञ्जूषातः उचितकर्तृपदानि चित्वा लिखत । (मञ्जूषा से उचित कर्तापद चुनकर लिखिए | )
वृद्धा महिला: शिक्षकः बालकाः
मयूरौ सोपानानि अजे चन्द्रयानम्
(क) सः ……..।
(ख) तौ ……..।
(ग) ते …….।
(घ) सा …… ।
(ङ) ते …… ।
(च) ता: ……. ।
(छ) एतत् …….. ।
(ज) एतानि …… ।
Answer:
(क) शिक्षकः
(ख) मयूरौ
(ग) बालकाः
(घ) वृद्धा
(ङ) अजे
(च) महिलाः
(छ) चन्द्रयानम्
(ज) सोपानानि
Question 20.
उचितं सर्वनामपदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत । (उचित सर्वनाम पद को चुनकर रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए ।)
सा ते ताः
(क) महिलाः गायन्ति । ……… गायन्ति ।
(ख) अजे पिबतः। ………. पिबतः ।
(ग) लता क्रीडति । ……… क्रीडति ।
(घ) कोकिले कूजतः। …….. कूजतः।
(ङ) कन्ये धावतः । ……. धावतः ।
(च) धेनुः चरति । ……… चरति ।
Answer:
(कं) ताः
(ख) ते
(ग) सा
(घ) ते
(ङ) ते
(च) सा
Question 21.
मञ्जूषायाः उचित – क्रियापदेन वाक्यपूर्तिं कुरुत । (मञ्जूषा के उचित क्रियापद द्वारा वाक्य को पूर्ण कीजिए ।)
नृत्यतः कूर्दन्ति पाठयति
खादति चरतः कूजत:
(क) वानराः ……. ।
(ख) बालिका ……. ।
(ग) चटके ……. ।
(घ) मयूरौ ……. ।
(ङ) शिक्षक: ……. ।
(ङ) अजे ……. ।
Answer:
(क) कूर्दन्ति
(ख) खादति
(ग) कूजतः
(घ) नृत्यतः
(ङ) पाठयति
(च) चरतः
Question 22.
मेलनं कुरुत। (मिलान कीजिए ।)
(क) एषः | (i) चक्राणि |
(ख) एतत् | (ii) शुक: |
(ग) एतानि | (iii) महिला: |
(घ) एषा | (iv) पुस्तकम् |
(ङ) एते | (v) महिला |
(च) एता: | (vi) बालकः |
Answer:
(क) – (ii)
(ख) – (iv)
(ग) – (i)
(घ) – (v)
(ङ) – (v)
(च) – (iii)