वयं वर्णमालां पठामः Class 6 Sanskrit Chapter 1 MCQ Questions
बहुविकल्पीय प्रश्नाः
उच्चारण स्थानं लिखत । (उच्चारण स्थान लिखिए |)
Question 1.
‘क्’ वर्णस्य उच्चारणस्थानं अस्ति-
(i) 39703:
(ii) मूर्धा
(iii) कण्ठः
(iv) तालुः
उत्तर:
(iii) कण्ठः
Question 2.
‘इ’ वर्णस्य उच्चारणस्थानं अस्ति-
(i) मूर्धा
(ii) तालु
(iii) दन्तः
(iv) ओष्ठ :
उत्तर:
(ii) तालु
Question 3.
‘ऋ’ वर्णस्य उच्चारणस्थानं अस्ति-
(i) तालुः
(ii) दन्तः
(iii) कण्ठः
(iv) मूर्धा
उत्तर:
(iv) मूर्धा
Question 4.
कस्य वर्णस्य उच्चारणस्थानं ओष्ठः भवति ?
(i) अ
(ii) फ्
(iii) व्
(iv) च्
उत्तर:
(ii) फ्
Question 5.
कस्य वर्णस्य उच्चारणस्थानं कण्ठोष्ठम् ?
(i) इ
(ii) ऐ
(iii) ए
(iv) ओ
उत्तर:
(iv) ओ
Question 6.
वर्णां: ……….. भवन्ति ।
(क) द्विविधाः
(ख) त्रिविधा:
(ग) अनेकाः
(घ) चत्वारः
उत्तरम्:
(क) द्विविधाः
Question 7.
उच्चारणं स्वतन्त्ररूपेण भवति ।
(क) व्यञ्जनानाम्
(ख) स्वराणाम्
(ग) दीर्घानाम्
(घ) वर्णानाम्
उत्तरम्:
(ख) स्वराणाम्
Question 8.
व्यञ्जनानां कति भेदाः सन्ति?
(क) एक:
(ख) दौ
(ग) चत्वारः
(घ) पञ्च
उत्तरम्:
(ग) चत्वारः
Question 9.
कैः सह सर्वेषाम् अपि स्वराणां संयोजनं भवति ?
(क) व्यञ्जनैः
(ख) स्वरैः
(ग) बालकैः
(घ) व्यञ्जनेम्नः
उत्तरम्:
(क) व्यञ्जनैः
Question 10.
‘अज:’ इत्यस्य शब्दस्य वर्ण-वियोग: अस्ति-
(क) अ + ज + अ + :
(ख) अ + ज् + अ + :
(ग) अ + ज् + अ + :
(घ) अ + ज + :
उत्तरम्:
(ग) अ + ज् + अ + :
Question 11.
क्रमानुसारं उचितवर्णैः रिक्तस्थानानि पूरयत। (क्रमानुसार उचित वर्णों के द्वारा रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए।).
(क) अ …… इ ……. उ …… ऋ …….
लृ …… ऐ ……. औ
(ख) क् ….. ग् …. ङ्
(ग) च …… ज् …… ञ्
(घ) ट् …… ङ् ……. ण्
(ङ) त् ….. द् …… न्
(च) प् ……. ब् …… म्
(छ) य् ……. ल् ……..
(ज) श् …… …… ह्
Answer:
(क) आ, ई, ऊ, ऋ, ए, ओ
(ख) ख्, घ
(ग) छ, झ्
(घ) ठ, ढ
(ङ) थ्, ध्
(च) फ, भ्
(छ) र्, व्
(ज) ष् स्
Question 12.
इमे वर्णाः कस्मात् वर्गात् सन्ति? लिखत । (ये वर्ण किस वर्ग से हैं? लिखिए |)
(क) ढ् ……
(ख) भ् …..
(ग) ध् ……
(घ) क् ……
(ङ) छ ……
(च) ग् …….
Answer:
(क) टवर्ग:
(ख) पवर्ग:
(ग) तवर्ग:
(घ) कवर्ग:
(ङ) चवर्ग:
(च) कवर्ग:
Question 13.
पट्टिकातः स्वरवर्णान् चित्वा रिक्तस्थाने लिखत ।
(पट्टिका से स्वर वर्णों को चुनकर रिक्त स्थान में लिखिए।)
Answer:
अ, इ, ऊ, आ, ओ, ई, ऋ
Question 14.
व्यञ्जनेन सह स्वरं योजयत । (व्यंजन के साथ स्वर को जोड़िए ।)
यथा – ग् + इ = गि
(क) क् + उ = ………..
(ख) त् + ओ = …………
(ग) प् + ए = ………..
(घ) न + ई = ……….
(ङ) य् + आ = ……….
(च) त् + ऊ = ……….
(छ) ट् + ऐ = ……….
(ज) ध् + ई = ……….
Answer:
(क) कु
(ख) तो
(ग) पे
(घ) नी
(ङ) या
(च) तू
(छ) टै
(ज) धी
Question 15.
संयुक्त व्यंजनम् योजयत। (संयुक्त व्यंजन को जोड़िए ।)
(क) क् + ष = ………..
(ख) ज् + ञ = ………..
(ग) प् + र = ………..
(घ) द् + य = …….
(ङ) त् + र = ………..
(च) श् + र = ……
(छ) क् + र = ……
(ज) द् + व = …….
Answer:
(क) क्ष
(ख) ज्ञ
(ग) प्र
(घ) द्य
(ङ) त्र
(च) श्र
(छ) क्र
(ज) द्व
Question 16.
वर्ण-विच्छेदं कुरुत । (वर्ण विच्छेद कीजिए ।)
(क) वृद्धा = ……….
(ख) बालिके = …….
(ग) मयूरौ = ………..
(घ) नौका = …………
(ङ) रेलम् = …………
Answer:
(क) व् + ऋ + द् + ध् + आ.
(ख) ब् + आ + ल् + इ + क् + ए
(ग) म् + अ + य् + ऊ + र् + औ
(घ) न् + औ + क् + आ
(ङ) र् + ए + ल् + अ + म्
