Class 6 Sanskrit Deepakam Chapter 7 Worksheet अतिथिदेवो भव
अतिथिदेवो भव Class 6 Worksheet
प्रश्न 1.
पाठस्य आधारेण अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखन्तु-
(क) राधिकायाः गृहे कति अतिथयः सन्ति?
______________________________
(ख) राधिकायाः क्रियाकलापं दृष्ट्वा का हसति?
______________________________
(ग) तन्वी आकृत्या कीदृशी अस्ति?
______________________________
(घ) भीमः आकारेण कीदृशः अस्ति?
______________________________
(ङ) कः चित्रवर्णः अस्ति?
______________________________
प्रश्न 2.
प्रश्नानाम् उत्तराणि पूर्णवाक्येन लिखन्तु-
(क) मार्जार्या: शावकानां नामानि कानि सन्ति?
______________________________
______________________________
(ख) राधिकायाः मातामही किं वदति?
______________________________
______________________________
(ग) राधिकां दृष्ट्वा के भीताः न भवन्ति?
______________________________
______________________________
(घ) कः अस्माकं देवः?
______________________________
______________________________
प्रश्न 3.
अधोलिखितायां वर्गप्रहेलिकायां अव्ययपदानि दत्तानि। तानि चिह्नीकुरुत अधः कोष्ठेषु लिखत च-
प्रश्न 4.
अव्ययानाम् अर्थैः सह मेलनं कुरुत-
अव्ययाः – अर्थाः
(क) श्वः – (i) भी
(ख) तदा – (ii) बीता हुआ कल
(ग) ह्यः – (iii) और
(घ) अपि – (iv) जब
(ङ) च – (v) आने वाला कल
(च) सह – (vi) तब
(छ) यदा – (vii) एक बार
(ज) एकदा – (viii) साथ
(झ) बहि: – (ix) नीचे
(ञ) अधः – (x) बाहर
प्रश्न 5.
मञ्जूषातः उचितम् अव्ययं चित्वा रिक्तस्थानपूर्तिं कुरुत-
(क) मम गृहस्य ________________________ विशालः निम्बवृक्षः अस्ति।
(ख) ईश्वरः ________________________ अस्ति।
(ग) वानरः वृक्षात् ________________________ फलानि क्षिपति।
(घ) वृक्षस्य ________________________ शुकः तिष्ठति।
(ङ) त्वं भ्रमणाय उद्यानं ________________________ गमिष्यसि।
(च) मम मित्रम् ________________________ परिश्रमी अस्ति।
(छ) बालः ________________________ रोदिति?
(ज) अहम् पठनात् ________________________ क्रीडनाय गमिष्यामि।
प्रश्न 6.
मञ्जूषातः उचितम् अव्ययं चित्वा चित्रस्य अधः रिक्तस्थानेषु पूरयत-
प्रश्न 7.
अधोलिखितेभ्यः वाक्येभ्यः अव्ययपदानि चित्वा लिखत-
(क) एकदा मम मित्रम् मम गृहम् आगच्छत्। ________________________
(ख) सुबीरः, कबीरः च मित्रे स्तः। ________________________
(ग) अहम् अपि उद्यानं गमिष्यामि। ________________________
(घ) रमा पित्रा सह विद्यालयम् आगच्छति। ________________________
(ङ) वायुः सर्वत्र वहति। ________________________
(च) वृक्षस्य उपरि वानराः कूर्दन्ति। ________________________
(छ) बालस्य समीपे कुक्कुरः तिष्ठति। ________________________
(ज) त्वं कुत्र वससि? ________________________
(झ) अहम् इदानीम् रामायणपाठं करोमि। ________________________
प्रश्न 8.
प्रत्येककोष्ठात् एकं पदम् आधृत्य सार्थकानि वाक्यानि रचयत-
| सरोवरे | पुष्पाणि | भवति |
| विद्यालये | जना: | गर्जति |
| उद्याने | सिंह: | अस्ति |
| पुष्पेषु | जलम् | पठन्ति |
| नद्याम् | छात्रा: | सन्ति |
| जन्तुशालायाम् | मधू | स्नान्ति |
1. ______________________________________
2. ______________________________________
3. ______________________________________
4. ______________________________________
5. ______________________________________
6. ______________________________________
प्रश्न 9.
अधः प्रदत्तं चित्रं दृष्ट्वा मञ्जूषायां प्रदत्तशब्दानाम् सहायतया पञ्चवाक्यानि रचयत-
1. ______________________________________
2. ______________________________________
3. ______________________________________
4. ______________________________________
5. ______________________________________
प्रश्न 10.
‘राधिका’ शब्दस्य रूपाणि उचितपदैः पूरयन्तु-
प्रश्न 11.
पठ् धातोः लोट्लकारस्य रूपाणि पठन्तु-
प्रश्न 12.
उचितपदैः रिक्तस्थानानि पूरयन्तु-
प्रश्न 13.
निम्नलिखितपदानां मूलधातुं लकारं पुरुषं वचनं च लिखत-
प्रश्न 14.
निम्नलिखित गद्यांशयोः सरलार्थं लिखत-
(क) राधिका एषु दिनेषु कूर्दमाना एव चलति। यतः गृहे नूतनाः अतिथयः सन्ति। ते च विशिष्टाः सन्ति। माता, पुत्रौ, पुत्र्यौ च मिलित्वा ते तत्र पञ्च सन्ति। अहोरात्रं तस्याः चिन्ता एकत्र एव। गृहस्य छद्या: उपरि। तत्र एव तस्याः मनः अस्ति। कुतूहलम् अस्ति, के ते इति ? ते न अन्ये, काचित् मार्जारी तस्याः चत्वारः शावकाः च। आम्, ते एव विशिष्टाः अतिथयः।
सरलार्थ:-
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
(ख) तन्वी आकृत्या सुन्दरी, मृद्वी स्पर्शेन अतीव कोमला। शबलः चित्रवर्णः तथा च भीमः किञ्चित् स्थूलः। मार्जारी कदा गच्छति, कदा आगच्छति एतत् सर्वम्, अपि राधिका जानाति। सा मार्जार्यै क्षीरं ददाति। मार्जारी पिबति। अनन्तरं सा सधन्यवादं राधिकां पश्यति । किन्तु शावकानां समीपं राधिका गच्छति चेत् मन्दं मन्दं पृष्ठतः आगच्छति। राधिकां दृष्ट्वा शावकाः भीताः न भवन्ति।
सरलार्थ:-
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
